Στο τελευταίο τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού Head & Face Medicine δημοσιεύθηκε η εργασία «Oral bisphosphonate-related osteonecrosis of the jaws in rheumatoid arthritis patients: a critical discussion and two case reports» των Nicolau Conte-Neto και συν., στην οποία παρουσιάζονται δυο περιπτώσεις οστεονέκρωσης από διφωσφονικά σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ). Οι δύο ασθενείς ήταν γυναίκες, 58 και 68 χρονών, οι οποίες λάμβαναν αλενδρονάτη για περισσότερο από 3 χρόνια - κατά της οστεοπόρωσης που προκαλείται από την λήψη των στεροειδών. Παρότι η ΡΑ θεωρείται προδιαθεσικός παράγοντας για την οστεονέκρωση δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη η παθοφυσιολογική τους σχέση.
Η πρώτη ασθενής με ΡΑ εμφάνισε έντονο πόνο στην κάτω γνάθο μετά από πρόσφατη προσθετική αποκατάσταση οδοντικού εμφυτεύματος που είχε τοποθετηθεί πριν πολλά χρόνια. Η αρχική διάγνωση ήταν περιεμφυτευματίτιδα και η τελική διάγνωση της οστεονέκρωσης οδήγησε σε αφαίρεση του εμφυτεύματος και του νεκρωτικού οστού και απόξεση. Οι στοματοπλύσεις με χλωρεξιδίνη και η λήψη αντιβιοτικών συνοδεύτηκαν από διακοπή της αλενδρονάτης. Η δεύτερη ασθενής με ΡΑ εκτός από αλενδρονάτη λάμβανε και μεθοτρεξάτη. Παρουσίασε συμπτώματα οδονταλγίας στην περιοχή του #45. Μετά την τελική διάγνωση της οστεονέκρωσης έγινε εξαγωγή του δοντιού και ακολουθήθηκε η αγωγή της πρώτης περίπτωσης. Και στις δύο περιπτώσεις επετεύχθη επούλωση.
Στη συζήτηση της εργασίας αναφέρεται ότι οι φλεγμονώσεις αλλοιώσεις που συνοδεύουν - και εξωαρθρικά – τη ΡΑ καθώς και η λήψη φαρμάκων όπως τα στεροειδή και τα ανοσοκατασταλτικά μπορούν να συνδέονται με την εκδήλωση της οστεονέκρωσης από διφωσφονικά. Ωστόσο υπάρχουν ασθενείς με ΡΑ που παρουσιάζουν οστεονέκρωση από διφωσφονικά παρότι δεν λαμβάνουν στεροειδή και ανοσοκατασταλτικά. Στην εργασία συζητούνται οι πιθανοί παθογενετικοί μηχανισμοί και σχέσεις.
Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι το προφίλ των ασθενών με ΡΑ που αναπτύσσουν οστεονέκρωση από διφωσφονικά είναι συνήθως γυναίκες άνω των 60 που λαμβάνουν αλενδρονάτη για περισσότερο από 3 χρόνια. Η οστεονέκρωση αφορά συνήθως την κάτω γνάθο και συμβαίνει μετά από μικρές χειρουργικές επεμβάσεις όπως οι εξαγωγές και τα οδοντικά εμφυτεύματα – ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις αυτόματης εμφάνισης. Επίσης οι ασθενείς με ΡΑ εμφανίζουν συχνότερα περιοδοντική νόσο, μετρίου ή και σοβαρού βαθμού.
Τα κυριότερα κλινικά σημεία της οστεονέκρωσης από διφωσφονικά είναι η αποκάλυψη του οστού, το οίδημα, ο πόνος, η πυώδης εκροή και σε προχωρημένα στάδια η παραισθησία, η δημιουργία συριγγίου ή και το παθολογικό κάταγμα - αν και συνήθως αυτό συμβαίνει σε ασθενείς με νεοπλάσματα. Παρότι η επίμονη απογύμνωση του οστού για διάστημα μεγαλύτερο από 8 εβδομάδες θεωρείται ασφαλές διαγνωστικό σημείο της οστεονέκρωσης υπάρχουν και περιπτώσεις που μια τέτοια οστική αποκάλυψη δεν συμβαίνει.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση της οστεονέκρωσης από διφωσφονικά δεν υπάρχει ενιαία αποδεκτό πρωτόκολλο. Τα αποτελέσματα της χειρουργικής θεραπείας εμφανίζονται αντιφατικά στη βιβλιογραφία. Αντίθετα η εναλλακτική χορήγηση αντιβιοτικών και πλύσεων με χλωρεξιδίνη με παράλληλη διακοπή των φαρμάκων που λαμβάνονται για τη ΡΑ, έχει αποδειχθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα.
Στην εργασία συμπεραίνεται ότι θα χρειαστούν περαιτέρω έρευνες για να δοθεί επιστημονική βάση στην υπόθεση ότι η ΡΑ μπορεί να συνδέεται με τη στοματική οστεονέκρωση από διφωσφονικά. Ωστόσο το γεγονός ότι στους ασθενείς με ΡΑ η οστεονέκρωση διαγιγνώσκεται συνήθως σε προχωρημένο στάδιο, καθιστά αναγκαία την επαρκή ενημέρωση των ρευματολόγων και τη στενή τους συνεργασία με τους οδοντίατρους για την πρόληψη και την έγκαιρη εντόπιση της βλάβης.
Διαβάστε την εργασία: abstract , full-text (pdf)
(28 Απρ. 2011)
Tweet
