Ρευματοειδής αρθρίτιδα και οστεονέκρωση από διφωσφονικά

1

Στο τελευταίο τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού Head & Face Medicine δημοσιεύθηκε η εργασία «Oral bisphosphonate-related osteonecrosis of the jaws in rheumatoid arthritis patients: a critical discussion and two case reports» των Nicolau Conte-Neto και συν., στην οποία παρουσιάζονται δυο περιπτώσεις οστεονέκρωσης από διφωσφονικά σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ). Οι δύο ασθενείς ήταν γυναίκες, 58 και 68 χρονών, οι οποίες λάμβαναν αλενδρονάτη για περισσότερο από 3 χρόνια - κατά της οστεοπόρωσης που προκαλείται από την λήψη των στεροειδών. Παρότι η ΡΑ θεωρείται προδιαθεσικός παράγοντας για την οστεονέκρωση δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη η παθοφυσιολογική τους σχέση.

Η πρώτη ασθενής με ΡΑ εμφάνισε έντονο πόνο στην κάτω γνάθο μετά από πρόσφατη προσθετική αποκατάσταση οδοντικού εμφυτεύματος που είχε τοποθετηθεί πριν πολλά χρόνια. Η αρχική διάγνωση ήταν περιεμφυτευματίτιδα και η τελική διάγνωση της οστεονέκρωσης οδήγησε σε αφαίρεση του εμφυτεύματος και του νεκρωτικού οστού και απόξεση. Οι στοματοπλύσεις με χλωρεξιδίνη και η λήψη αντιβιοτικών συνοδεύτηκαν από διακοπή της αλενδρονάτης. Η δεύτερη ασθενής με ΡΑ εκτός από αλενδρονάτη λάμβανε και μεθοτρεξάτη. Παρουσίασε συμπτώματα οδονταλγίας στην περιοχή του #45. Μετά την τελική διάγνωση της οστεονέκρωσης έγινε εξαγωγή του δοντιού και ακολουθήθηκε η αγωγή της πρώτης περίπτωσης. Και στις δύο περιπτώσεις επετεύχθη επούλωση.

Στη συζήτηση της εργασίας αναφέρεται ότι οι φλεγμονώσεις αλλοιώσεις που συνοδεύουν - και εξωαρθρικά – τη ΡΑ καθώς και η λήψη φαρμάκων όπως τα στεροειδή και τα ανοσοκατασταλτικά μπορούν να συνδέονται με την εκδήλωση της οστεονέκρωσης από διφωσφονικά. Ωστόσο υπάρχουν ασθενείς με ΡΑ που παρουσιάζουν οστεονέκρωση από διφωσφονικά παρότι δεν λαμβάνουν στεροειδή και ανοσοκατασταλτικά. Στην εργασία συζητούνται οι πιθανοί παθογενετικοί μηχανισμοί και σχέσεις.

Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι το προφίλ των ασθενών με ΡΑ που αναπτύσσουν οστεονέκρωση από διφωσφονικά είναι συνήθως γυναίκες άνω των 60 που λαμβάνουν αλενδρονάτη για περισσότερο από 3 χρόνια. Η οστεονέκρωση αφορά συνήθως την κάτω γνάθο και συμβαίνει μετά από μικρές χειρουργικές επεμβάσεις όπως οι εξαγωγές και τα οδοντικά εμφυτεύματα – ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις αυτόματης εμφάνισης. Επίσης οι ασθενείς με ΡΑ εμφανίζουν συχνότερα περιοδοντική νόσο, μετρίου ή και σοβαρού βαθμού.

Τα κυριότερα κλινικά σημεία της οστεονέκρωσης από διφωσφονικά είναι η αποκάλυψη του οστού, το οίδημα, ο πόνος, η πυώδης εκροή και σε προχωρημένα στάδια η παραισθησία, η δημιουργία συριγγίου ή και το παθολογικό κάταγμα - αν και συνήθως αυτό συμβαίνει σε ασθενείς με νεοπλάσματα. Παρότι η επίμονη απογύμνωση του οστού για διάστημα μεγαλύτερο από 8 εβδομάδες θεωρείται ασφαλές διαγνωστικό σημείο της οστεονέκρωσης υπάρχουν και περιπτώσεις που μια τέτοια οστική αποκάλυψη δεν συμβαίνει.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση της οστεονέκρωσης από διφωσφονικά δεν υπάρχει ενιαία αποδεκτό πρωτόκολλο. Τα αποτελέσματα της χειρουργικής θεραπείας εμφανίζονται αντιφατικά στη βιβλιογραφία. Αντίθετα η εναλλακτική χορήγηση αντιβιοτικών και πλύσεων με χλωρεξιδίνη με παράλληλη διακοπή των φαρμάκων που λαμβάνονται για τη ΡΑ, έχει αποδειχθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα.

Στην εργασία συμπεραίνεται ότι θα χρειαστούν περαιτέρω έρευνες για να δοθεί επιστημονική βάση στην υπόθεση ότι η ΡΑ μπορεί να συνδέεται με τη στοματική οστεονέκρωση από διφωσφονικά. Ωστόσο το γεγονός ότι στους ασθενείς με ΡΑ η οστεονέκρωση διαγιγνώσκεται συνήθως σε προχωρημένο στάδιο, καθιστά αναγκαία την επαρκή ενημέρωση των ρευματολόγων και τη στενή τους συνεργασία με τους οδοντίατρους για την πρόληψη και την έγκαιρη εντόπιση της βλάβης.

Διαβάστε την εργασία: abstract , full-text (pdf)

(28 Απρ. 2011)

Έγκλειστα δόντια

Thumbnail Image 1

Αφαιρώντας έναν έγκλειστο φρονιμίτη από την κάτω γνάθο(άρθρο για ασθενείς)
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Τρεις περιπτώσεις υπεράριθμων προγομφίων
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Δίδυμοι φρονιμίτες
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Μια περίπτωση οδυνοφαγίας συσχετιζόμενη με την παρουσία άνω εγκλείστου φρονιμίτη
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Περιοδοντική βλάβη στον κάτω δεύτερο γομφίο μετά από την αφαίρεση του εγκλείστου φρονιμίτη
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Μια περίπτωση εγκλείστου κάτω δεύτερου μόνιμου γομφίου
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Απορρόφηση ριζών άνω δεύτερου γομφίου λόγω εγκλείστου φρονιμίτη
(διαβάστε το άρθρο...)

Οστεονέκρωση γνάθων

Thumbnail Image 1

Διφωσφονικά και οστεονέκρωση σε ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Περίπτωση αποτυχίας εμφυτευμάτων μετά από διακοπή δενοσουμάμπης
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Ρευματοειδής αρθρίτιδα και οστεονέκρωση από διφωσφονικά
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Οστεονέκρωση των γνάθων: νέες θεραπευτικές δυνατότητες
(διαβάστε το άρθρο...)

Καλοήθεις βλάβες

Thumbnail Image 1

Συνήθεις βλάβες στα μαλακά μόρια του στόματος
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Αντιδραστικό ίνωμα βλεννογόνου παρειάς
(διαβάστε το άρθρο...)

Κακοήθεις βλάβες

Thumbnail Image 1

Θνησιμότητα από καρκίνο στόματος και φάρυγγα στην Ελλάδα 1992-2011
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Λέμφωμα Μπέρκετ (Burkitt) σε ενήλικα με στοματική εκδήλωση
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Στοιχεία της Π.Ο.Υ για τον καρκίνο του στόματος στην Ελλάδα και την Ευρώπη
(διαβάστε το άρθρο...)

Οδοντικά εμφυτεύματα

Thumbnail Image 1

Μια περίπτωση σταδιακής αποκατάστασης με εμφύτευμα στην αισθητική ζώνη
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Υπολογιστική οδοντική εμφυτευματολογία:#1
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Περιεμφυτευματίτιδα σε προσθετική εργασία με πρόβολο γεφύρωμα
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Ανατομική και οδοντικά εμφυτεύματα
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Οδοντικά εμφυτεύματα στην αισθητική ζώνη
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Τοποθέτηση οδοντικού εμφυτεύματος μετά από εξαγωγή εγκλείστου άνω κυνόδοντα
(διαβάστε το άρθρο...)

""
Thumbnail Image 1

Οδοντικά εμφυτεύματα σε ογκολογικούς ασθενείς
(διαβάστε το άρθρο...)

Κύστεις γνάθων

Thumbnail Image 1

Μια περίπτωση ευμεγέθους ακρορριζικής κύστης
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Αφαίρεση ακρορριζικής κύστης στην κάτω γνάθο
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Μία περίπτωση ρινοχειλικής κύστης
(διαβάστε το άρθρο...)

Σιαλογόνοι αδένες

Thumbnail Image 1

Ενδοσκόπηση υπογναθίου αδένα
(διαβάστε το άρθρο...)

Διαγνωστικά θέματα

Thumbnail Image 1

Για τη σχέση του κάτω έγκλειστου σωφρονιστήρα με το γναθιαίο πόρο
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Οστέινα διαφράγματα ιγμορείου και τεχνική ανύψωσης
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Τι είναι «ανύψωση» του ιγμορείου;(άρθρο για ασθενείς)
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Ο φόβος του κάτω φατνιακού νεύρου πριν τον τρυπανισμό
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Κλινική αξιολόγηση πανοραμικής ακτινογραφίας και υπολογιστικής τομογραφίας σε συνήθεις περιπτώσεις
(διαβάστε το άρθρο...)

Thumbnail Image 1

Yπερώια Διόγκωση: μία ακόμη Περίπτωση για ένα συχνό Διαγνωστικό Πρόβλημα
(διαβάστε το άρθρο...)

Συνόψεις Άρθρων

Thumbnail Image 1

Εκπαιδευτικά θέματα χειρουργικής στόματος (2008-2013)
(διαβάστε την σύνοψη...)