Γενικά
Οι ακρορριζικές κύστεις αποτελούν τη συχνότερη μορφή κύστεων των γνάθων(52-68%). Είναι γνωστό ότι αναπτύσσονται μετά από φλεγμονώδη ερεθισμό των επιθηλιακών υπολειμμάτων στην περιοδοντική μεμβράνη. Είναι επίσης γνωστό ότι μία ακρορριζική κύστη προκύπτει σαν εξέλιξη ενός ακρορριζικού κοκκιώματος. Ωστόσο ένα κοκκίωμα δεν εξελίσσεται πάντα σε κύστη. Για αδιευκρίνιστους ακόμη λόγους, μόνο σε ένα μικρό ποσοστό (κάτω από 10%), οι περιακρορριζικές βλάβες εξελίσσονται σε αληθείς ακρορριζικές κύστεις.
Αναγνωρίζονται δύο διακριτές κατηγορίες περιακρορριζικών κύστεων: α) οι περικλειόμενες εξ ολοκλήρου από επιθηλιακή επένδυση, που αποτελούν και τη συχνότερη κατηγορία και β) οι περικλειόμενες από επιθηλιακή επένδυση, οι οποίες όμως εμφανίζουν ανοικτή επικονωνία με ριζικούς σωλήνες(«bay cysts», «periapical pocket cysts»). Το τοίχωμα μιας ακρορριζικής κύστης κυμαίνεται από πoλύ λεπτό μέχρι και 5 mm. Η εσωτερική της επιφάνεια μπορεί να είναι λεία ή κυματοειδής. Κιτρινόχροα τοιχωματικά οζίδια χοληστερίνης μπορεί να προβάλλουν στην κυστική κοιλότητα.
Οι ακρορριζικές κύστεις αυξανόμενες μπορούν να προκαλέσουν οστική έκπτυξη και διάβρωση, παρεκτόπιση των παρακείμενων δοντιών και ήπια απορρόφηση των οδοντικών ριζών. Ακτινογραφικά παριστούν συνήθως μονόχωρες ακτινοδιαυγαστικές βλάβες. Η ακτινολογική διάκριση σε κύστη ή κοκκίωμα είναι αδύνατη παρότι μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι μία βλάβη μεγαλύτερη από 2 cm είναι πιθανότερο να συνιστά κύστη.
Περίπτωση
Άνδρας 37 χρονών προσήλθε με ασυμπτωματική διόγκωση της άνω γνάθου (Εικόνες 1-6).
Εικόνα 1. Πανοραμική ακτινογραφία στην οποία απεικονίζεται μονόχωρη ακτινοδιαυγαστική αλλοίωση διαστάσεων περ. 3 X 2 cm (κόκκινα βέλη). Παρατηρείται μετατόπιση του #14 (πράσινο βέλος) και απορρόφηση της ρίζας του #12 (κίτρινο βέλος), ο οποίος εμφανίζεται να είναι η αιτία της βλάβης.
Εικόνες 2 και 3. Στις κλινικές εικόνες παρατηρούνται η διόγκωση της ουλοπαρειακής αύλακας και η εκσεσημασμένη μετατόπιση του #14(πράσινο βέλος).
Εικόνα 4. Χειρουργική αποκάλυψη της κύστης (πράσινα βέλη).
Εικόνα 5. Η οστική κοιλότητα μετά τις εξαγωγές των #12, #14 και την αφαίρεση της κύστης.Η επικοινωνία της οστικής κοιλότητας με την ρίζα του #12 είναι εμφανής (γαλάζιο βέλος). Έγινε προεγχειρητική ενδοδοντική θεραπεία και διεγχειρητικά ακρορριζεκτομή στον #11. Διαπιστώθηκε οστική διάβρωση πλαγιοριζικά του #11 και στην άπω και άνω επιφάνεια της οστικής κοιλότητας όπου υπήρχε επαφή με τον βλεννογόνο του ιγμορείου έκτασης περ. 5 mm. Η οστική κάλυψη του #16 ήταν πλήρης.
Εικόνα 6. Το παρασκεύασμα του τοιχώματος της κύστης μετά την διάνοιξη του. Παρατηρούνται τα οζίδια της χοληστερίνης (γαλάζια βέλη) και οι κυματισμοί της ανώμαλης επιφανείας στο εσωτερικό του τοιχώματος (πράσινα βέλη). Το πάχος του τοιχώματος σε αρκετά σημεία υπερέβαινε τα 3 mm.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Latoo S, Shah A.A, Jan SM, Qadir S, Ahmed I, Purra A.R, Malik A.H. Radicular Cyst. JK Science Journal of Medical Education and Research 2009, 11(4): 187-9
Οικονομοπούλου Π., Trainatafyllou A. Παθοβιολογία της περιριζικής μονόχωρης ακτινοδιαύγασης. Στοματολογία 2007 , 64(1):3-37
Nair PNR. Pathogenesis of Apical Periodontitis and the Causes of Endodontic Failures. Crit Rev Oral Biol Med 2004;15(6):348-81
Nair PNR. Non-microbial etiology: periapical cysts sustain post-treatment apical Periodontitis. Endodontic Topics 2003;6 : 96-113
Regezi JA, Sciubba JJ, Jordan RCK. Oral Pathology: clinical pathologic correlations. 4th ed, WB Saunders, St Louis, 2003.pp.241-54
Cawson RA, Odell EW, Porter S .Cawson`s essentials of oral pathology and oral medicine.7th ed, Churchill Livingstone, Edinburgh, 2002.pp. 102-21
Nair PNR, Pajarola G, Schroeder HE. Types and incidence of human periapical lesions obtained with extracted teeth.Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1996: 81: 93-102.
Shear M. Cysts of the Oral Regions, 3 edtion, Boston,Wright, 1992 .pp. 136-70
Nair PNR. New perspectives on radicular cyst: do they heal? Int Endod J 1988; 31: 155-60.
Bhaskar SN. Periapical lesion - types, incidence and clinical features. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1966;21: 657-71.
(3 Οκτ. 2010)
Tweet
